Zichtbare problemen in de bovenstroom
Bij een probleem is vaak de eerste neiging om naar de personen zelf of naar de groepsdynamiek te kijken voor de oplossing. Iemand gaat een communicatietraining volgen, iemand krijgt andere taken, er wordt een stuurgroep ingesteld. Deze oplossingen zijn vaak behulpzaam. En soms werkt het niet om mensen te coachen op een vaardigheid, een team te trainen in effectief samenwerken of een nieuwe projectleider aan te trekken.
Wie er ook op de plek van projectleider komt, het gedrag lijkt zich te herhalen en het probleem komt weer terug. Wat jouw team ook probeert, de samenwerking met de buitenwereld komt niet op gang. En welke maatregelen jullie ook nemen, het ziekteverzuim blijft hoog.
Inzoomen en uitzoomen
In deze situaties kan het helpen om systemisch te kijken naar de functies, posities en interactiepatronen die in het systeem waarneembaar zijn, los van de personen die ze bekleden. Gedrag van een individu is soms niet uitsluitend te herleiden tot individuele motieven. Het individu kan dienen als ‘deel’ van het grotere geheel.
De systemische benadering heeft steeds het perspectief van het geheel in beeld en ziet individuele personen in hun context. Met systemisch kijken zoom je in en je zoomt weer uit. Je gaat op zoek naar de patronen en patroonherhaling. De waarde van de systemische benadering ligt erin dat je voorbij probeert te gaan aan symptoombestrijding. Je ziet een gebeurtenis als informatiedrager, als symptoom. Met een systemische bril op haal je de schuld van een persoon af en ga je op zoek naar de functie van het gedrag dat zichtbaar is.
Waar is dit een oplossing voor?
Nieuwsgierig onderzoek je het en stel je jezelf vragen als ‘waar is dit een oplossing voor’ of ‘wat wil dit terugkerend fenomeen ons vertellen over het geheel?’ Je kijkt met elkaar voorbij de symptomen en probeert, in beeld te krijgen waar deze symptomen een oplossing voor zijn. Organisatieopstellingen kunnen hierbij helpen.
Mensen in organisaties kunnen symptoomdrager worden van iets dat in de onderstroom in de organisatie speelt zonder zich daar van bewust te zijn. Teams kunnen symptoomdrager zijn van patronen die in de loop der tijd zijn ontstaan om iets in de organisatie tot evenwicht te brengen te brengen.
Onbewuste patronen, dynamiek, verbondenheden en loyaliteiten in beeld brengen. Respectvol en vol achting voor dat wat er is, dat is interveniëren met een systemische bril.