Wat is deep democracy?
In essentie is deep democracy besluitvorming en samenwerken met aandacht en waardering voor andere meningen en opvattingen. Deze meningen naar boven laten komen, er naar luisteren, oplossen en er niet omheen lopen, daar draait het om bij Deep Democracy.
In groepen gebeurt veel, zeker wanneer mensen zich niet gehoord voelen of denken dat er niet hun mening wordt geluisterd. Vaak is er al snel een meerderheidsstandpunt dat leidend wordt. En waar blijven dan de mensen met een afwijkende mening? Wat gebeurt er met de afwijkende mening?
Gerommel in de onderstroom
Wanneer de ideeën die ingaan tegen het meerderheidsstandpunt geen ruimte krijgen, kan het gaan wringen. Zeker als dit vaker voor komt, en het bij dezelfde mensen voor komt. Mensen vinden het soms lastig om hier rustig en openlijk over te praten. Ze zoeken en vinden allerlei manier om ‘onderhuids’ en in de ‘onderstroom’ tegen te gaan spartelen. Dat uit zich bijvoorbeeld in het mopperen bij de koffieautomaat. Of we zeggen ‘ja’ tegen een voorstel en doen ‘nee’ en gaan allerlei smoesjes verzinnen waarom het toch niet is gelukt.
Als dit lang duurt en als het vaak voorkomt dat mensen het gevoel hebben dat hun stem er niet toe doet, dan kan het onrustig worden in de onderstroom. Er worden eerst wat grapjes gemaakt, deze worden geleidelijk aan wat sarcastischer, er kan wat geroddel gaan ontstaan, en geleidelijk aan ontstaat er een situatie waarin er meer en meer wordt tegengewerkt. Het gerommel is voelbaar, niet zichtbaar. Zonder het gesprek hierover aan te gaan kan het gaan escaleren tot een conflict dat boven tafel wordt uitgespeeld.
In ieder team en samenwerking speelt een dergelijke dynamiek. Om escalatie te voorkomen en de verschillen te benutten, is het belangrijk om in een vroeg stadium de verschillen op te zoeken, deze te onderzoeken, er aandacht voor te hebben en het te bespreken met elkaar.
De methodiek van deep democracy
Deep Democracy is een praktische methodiek. Het biedt concrete handvatten voor besluitvorming met aandacht en waardering voor andere opvattingen. De methodiek faciliteert in het onderzoeken van verschillen, zoekt de tegenpolen indien nodig op. Tegenstellingen en botsende meningen worden op respectvolle wijze met elkaar onderzocht. In dialoog én in discussie.
Deep Democracy zoekt naar de wijsheid en potentie die zit verscholen in alle standpunten. Met respect voor de dynamiek, in het tempo van de groep wordt geprobeerd de waterlijn beetje bij beetje te laten zakken. Om op deze manier dat wat leeft in de onderstroom zichtbaar én hanteerbaar te maken. Hiermee kan de groepswijsheid benut worden en kan een wijzer en meer gedragen besluit genomen worden.
Als begeleider neem je een neutrale positie in. De begeleider is meerzijdig partijdig, om zo alle invalshoeken en perspectieven naar boven te kunnen laten komen. De deelnemers in een groep worden zich bewust van wat er gebeurt en bepalen zelf de diepte en snelheid van het proces. Dit samen leren en ontdekken geeft vele inzichten waarmee deelnemers in hun dagelijkse werk en samenwerking direct aan de slag kunnen. Deep Democracy is zeker een methode die goed past in de zakelijke context.
Foto van de Golden Bridge, bij Da Nang, in Vietnam